Ережелер

ішкі бақылау мақсатында

Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және Акционерлік қоғамды жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл

"Астана" тауар биржасы

1. Жалпы ережелер

      1. Осы ішкі бақылау қағидалары Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және тауар биржалары үшін жаппай қырып - жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында (бұдан әрі-талаптар) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 3-2-тармағына сәйкес әзірленді"(бұдан әрі-АЖ/ТҚҚ туралы Заң) және ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) халықаралық стандарттары.

      2.  Осы Қағидаларда "Астана "тауар биржасы" АҚ (бұдан әрі - Субъект) қаржы мониторингі субъектісі болып табылады.

      3. Егер Қағидаларда өзгеше көзделмесе, онда Қағидаларда қолданылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы Заңда және "тауар биржалары туралы"2009 жылғы 4 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңында көрсетілген мәндерде пайдаланылады.

      4. Талаптардың мақсаттары үшін келесі негізгі ұғымдар қолданылады:

1) бөлінген байланыс арнасы - субъектімен электрондық өзара іс-қимыл жасау үшін пайдаланылатын қаржы мониторингін жүзеге асыратын уәкілетті органның желісі;

2) ФМ-1 нысаны - қаржы мониторингі субъектілерінің Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға (бұдан әрі-АЖ/ТҚҚ) қарсы іс-қимыл саласындағы қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган бекітетін мәліметтерді ұсыну қағидаларында көзделген қаржы мониторингіне жататын операция туралы мәліметтер мен ақпарат нысаныАЖ / ТҚҚ туралы Заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес;

3) Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып - жою қаруын таратуды қаржыландыру тәуекелдері (бұдан әрі - ТҚ/ТҚ/ТҚҚ) - субъектілерді ТҚ/ТҚҚ/ТҚҚ жария ету процестеріне немесе өзге де қылмыстық қызметке қасақана немесе байқаусызда тарту мүмкіндігі;

4) Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың), терроризмді қаржыландырудың және жаппай қырып - жою қаруын таратуды қаржыландырудың Тәуекелдерін басқару-субъектілер мониторинг, ЖҚ/ТҚ/фром-ны заңдастыру тәуекелдерін анықтау, сондай-ақ оларды барынша азайту (клиенттердің қызметтеріне қатысты) бойынша қабылдайтын шаралар жиынтығы;

      5) мінсіз іскерлік бедел-кәсібилігін, адалдығын, алынбаған немесе өтелмеген соттылығының жоқтығын растайтын фактілердің болуы (Экономикалық қызмет саласындағы қылмыс не қасақана ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр және аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін);

      6) уәкілетті орган – КЖ/ТҚҚ туралы Заңға сәйкес Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөнінде қаржылық мониторингті жүзеге асыратын және өзге де шаралар қабылдайтын мемлекеттік орган

      5. Ішкі бақылау мақсатта жүзеге асырылады:

      1) субъектілердің Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға)және терроризмді қаржыландыруға (бұдан әрі – АЖ/ТҚҚ) қарсы іс-қимыл туралы Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

      2) субъектілердің ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін Қылмыстық жолмен алынған кірістерді жылыстату Тәуекелдерін басқару және терроризмді қаржыландыру үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру (бұдан әрі – ТҚ/ТҚ);

      3)КЖ/ТҚ/фром тәуекелдерін азайту. 

      6. Ішкі бақылау қағидалары (бұдан әрі - ПВК) АЖ/ТҚ/ФРОМҒА бағытталған жұмыстың ұйымдастырушылық негіздерін регламенттейтін және АЖ/ТҚ/фром мақсаттарында субъектілердің іс-қимыл тәртібін белгілейтін құжат болып табылады.

      7. Заңның 11-бабының 3-тармағына сәйкес ПВК мыналарды қамтиды:

      АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы;

      клиенттердің тәуекелдерін және технологиялық жетістіктерді пайдалану тәуекелін қоса алғанда, қызметтерді қылмыстық мақсаттарда пайдалану тәуекелдерін ескеретін ТҚ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасы;

      клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы;

      клиенттердің операцияларын бақылау және зерттеу бағдарламасы, соның ішінде клиенттердің күрделі, әдеттен тыс үлкен және басқа да ерекше операцияларын зерттеу;

      қаржы мониторингі субъектілерінің қызметкерлерін КЖ/ТҚҚ/фром мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасы;

      қаржы мониторингі субъектілері ПВК сәйкес әзірлей алатын өзге де бағдарламалар.

      8. ПВК жауапты лауазымды адамды немесе ПВК-ны ұйымдастыру, іске асыру мониторингі және сақтау жөніндегі құрылымдық бөлімшені тағайындауды көздейді.

      Ескерту. Жауапты лауазымды адамның лауазымына жоғары білімі жоқ, Экономикалық қызмет саласында қылмыстар не қасақана ауырлығы орташа қылмыстар, ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін алынбаған немесе өтелмеген соттылығы бар адам тағайындалмайды.

      9. Субъектілер "әкімшілік құқық бұзушылық туралы"2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес ПВК және оны жүзеге асыру бағдарламаларын әзірлеу, қабылдау және (немесе) орындау жөніндегі міндеттерді орындамағаны үшін әкімшілік жауаптылықта болады.      

10. КЖ/ТҚҚ туралы заңнамаға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген жағдайда, субъектілер күнтізбелік 30 күн ішінде КЖҚ-ға тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізеді.

2. АЖ/ТҚ мақсаттарында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

      11. АЖ/ТҚ мақсаттарында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мыналарды қамтиды:

      1) ЖАУАПТЫ ЛАУАЗЫМДЫ АДАМНЫҢ не Құрылымдық бөлімшенің функцияларын сипаттауды қоса алғанда, ішкі бақылауды ұйымдастыру тәртібі, оның ішінде АЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру кезінде Субъектінің басқа құрылымдық бөлімшелерімен өзара іс-қимыл жасау тәртібі;

      2) тармақшаларда көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда клиенттерге іскерлік қатынастар орнатудан бас тарту, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операция жүргізуден бас тарту тәртібі 1), 2), 2-1), 4) және 6) АЖ/ТҚҚ туралы Заңның 5-бабы 3-тармағының, операцияларды мұздату жөнінде шаралар қабылдау КЖ / ТҚҚ туралы Заңның 5 - бабы 3-тармағының 6) тармақшасында көзделген шараларды қабылдау мүмкін болмаған жағдайда, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен және клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату туралы;

      3) зерттелуге жататын күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа да әдеттен тыс операцияны субъектілердің күдікті операция ретінде тану тәртібі;

      4) автоматтандырылған ақпараттық жүйелердегі және бағдарламалық қамтамасыз етудегі жұмыстың нұсқаулары мен регламенттерін қоса алғанда, қаржы мониторингіне жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпаратты, жеке немесе заңды тұлғаның іскерлік қатынастарды орнатудан бас тарту, клиентпен іскерлік қатынастарды тоқтату, ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операция жүргізуден бас тарту фактілерін уәкілетті органға ұсыну тәртібі,  мәліметтерді, ақпаратты және құжаттарды уәкілетті органға беру үшін пайдаланылатын;

      5) клиенттің дерекнамасын және онымен хат алмасуды қоса алғанда, Клиентті тиісті тексеру нәтижелері бойынша алынған құжаттар мен мәліметтерді, қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы, оның ішінде күдікті операциялар туралы құжаттар мен мәліметтерді, сондай-ақ барлық күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа да ерекше операцияларды зерделеу нәтижелерін тіркеу және сақтау тәртібі.

            Қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы мәліметтерді есепке алу журналында:

      уәкілетті органға ақпарат беру нөмірі мен күні;

      хабарлама жіберу үшін негіз;

      уәкілетті органның ФМ-1 нысанын қабылдағаны/қабылдамағаны туралы хабарламаның нөмірі мен күні.

      6) субъект жұмыскерлерінің басшыны өзіне белгілі болған субъект жұмыскерлері жол берген АЖ/ТҚҚ, ПВК туралы Заңнаманы бұзу фактілері туралы хабардар ету тәртібі.

            12. Ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты лауазымды адамның не Құрылымдық бөлімшенің функциялары:

      1) ПВК әзірлеу және келісу, оларға субъектінің басшысымен өзгерістер мен толықтырулар енгізу, сондай-ақ іске асыру мен сақталу мониторингі;

      2) КЖ/ТҚҚ туралы Заңға сәйкес уәкілетті органға қаржылық мониторингке жататын операциялар туралы мәліметтер мен ақпараттың берілуін ұйымдастыру және бақылау;

      3) клиенттердің операцияларын күдікті деп тану туралы шешімдер қабылдау;

      4) клиенттердің операцияларын күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа да ерекше операцияларға жатқызу туралы шешім қабылдау;

      5) клиенттердің операцияларын жүргізуді тоқтата тұру не одан бас тарту туралы және уәкілетті органға жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

      6) клиенттермен іскерлік қатынастарды белгілеу, жалғастыру не тоқтату туралы шешімдер қабылдау;

      7) клиенттермен іскерлік қатынастарды белгілеу, жалғастыру не тоқтату туралы шешімдер қабылдау үшін субъектінің басшысына сұрау салулар жіберу;

      8) клиентке, клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің операцияларына қатысты қабылданған шешімдерді Құжаттамалық тіркеу;

      9) ПВК іске асыру нәтижесінде алынған деректер негізінде клиенттің деректерін қалыптастыру;

      10) субъект басшысын анықталған шәк бұзушылықтары туралы хабардар ету;

      11) субъект басшысына есептерді қалыптастыру үшін СБҚ іске асыру нәтижелері және СБ/ТҚ тәуекелдерін басқару жүйесін жақсарту және СБ/ТҚҚ ішкі бақылау бойынша ұсынылатын шаралар туралы ақпарат дайындау;

      12) клиенттің дерекнамасын және онымен хат алмасуды қоса алғанда, Клиентті тиісті тексеру нәтижелері бойынша алынған құжаттар мен мәліметтерді, қаржылық мониторингке жататын операциялар, оның ішінде күдікті операциялар туралы құжаттар мен мәліметтерді, сондай-ақ барлық күрделі, әдеттен тыс ірі және басқа да ерекше операцияларды зерделеу нәтижелерін сақтау жөніндегі шараларды кемінде бес жыл қамтамасыз ету клиентпен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап;